Mantelzorg is een waardevolle, maar vaak zware taak. Uitputting ligt op de loer, zeker wanneer de zorg voor een kwetsbare naaste gecombineerd wordt met een druk huishouden, een baan en een sociaal leven. Noord-Holland telt momenteel zo’n 49 duizend zwaarbelaste mantelzorgers. Dit is een stijging van 31,2% ten opzichte van tien jaar eerder. Dit blijkt uit onderzoek van Independer op basis van data van het CBS en het RIVM.


In Nederland geven momenteel 308.992 mantelzorgers aan dat zij zich zwaar tot overbelast voelen. 49.120 van deze zwaarbelaste mantelzorgers wonen in Noord-Holland. Het gaat dan om volwassenen die ten minste acht uur per week of al minstens drie maanden kosteloos zorgen voor een naaste. Dit wordt gezien als intensieve mantelzorg.

“Langdurige, intensieve zorg voor bijvoorbeeld een kind met een meervoudige handicap, een ouder met dementie of een buur met een chronische ziekte is vaak lastig te combineren met andere dagelijkse verantwoordelijkheden. Hoewel mantelzorgers zich meestal met liefde inzetten voor hun naaste, nemen ze vaak te veel hooi op hun vork, waardoor overbelasting al snel dreigt”, aldus Mirjam Prins, expert zorgverzekeringen bij Independer.

In Noord-Holland minder sterke stijging dan elders in het land

In Noord-Holland is het aantal zwaarbelaste mantelzorgers in tien jaar tijd toegenomen met bijna een derde. Hoewel dit een forse toename is, blijft deze achter bij de landelijke stijging van 52,7%. Koploper is Gelderland, hier was zelfs bijna een verdubbeling (+93,6%).

Binnen Noord-Holland zijn er grote verschillen op gemeenteniveau. Zo is het aantal zwaarbelaste mantelzorgers in Hollands Kroon zelfs vervijfvoudigd (+428,4%). Ook in Den Helder (+205,4%) en Medemblik (+143,7%) is sprake van een sterke stijging, terwijl er in Castricum (-46,4%) en Uithoorn (-24,2%) juist een flinke daling was.

“De zorgverzekeraar van de mantelzorger kan kosten voor vervangende zorg vergoeden. Bijvoorbeeld als de mantelzorger zelf ziek is en even geen mantelzorg kan leveren, bijvoorbeeld door overbelasting. Of als die op vakantie is om even op te laden. Het is wel belangrijk om te weten dat vervangende zorg niet in de basisverzekering zit. Maar wel in sommige aanvullende verzekeringen. Het kan dus lonen om dit goed uit te zoeken en om eventueel over te stappen naar een andere zorgverzekering. Dat kan altijd in de laatste 6 weken van het jaar”, aldus expert zorgverzekeringen Mirjam Prins. Heeft de hulpvrager een Wet Langdurige Zorg (WLZ) indicatie? Dan kan de vervanging ook vanuit het Persoonsgebonden Budget (PGB) vergoed worden.

Hier wonen de meeste zwaarbelaste mantelzorgers

Nergens in Noord-Holland wonen er naar verhouding zoveel zwaarbelaste mantelzorgers als in Ouder-Amstel. In totaal ervaart ruim een kwart van de mantelzorgers uit deze gemeente ten minste zware belasting. Ook in Amstelveen nemen veel mantelzorgers te veel hooi op hun vork. De provinciale top 10 gemeenten met het hoogste percentage zwaarbelaste mantelzorgers is als volgt:

  1. Ouder-Amstel: 26,6% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  2. Amstelveen: 24,7% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  3. Den Helder: 24,6% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  4. Purmerend: 24,4% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  5. Edam-Volendam: 24,2% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  6. Texel: 23,7% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  7. Velsen: 22,9% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  8. Diemen: 22,3% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  9. Opmeer: 22% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

  10. Gooise Meren en Oostzaan: 21,6% van de mantelzorgers is zwaar- tot overbelast

In Castricum lijken mantelzorgers de minste druk te ervaren: hier voelt ‘slechts’ 7,5% van de mantelzorgers zich zwaar- tot overbelast. Benieuwd hoe het zit in jouw gemeente of in de rest van Nederland? Meer informatie over het onderzoek lees je op: https://www.independer.nl/zorgverzekering/info/onderzoek/overbelasting-mantelzorgers